814 yılında Avrupa
Roma İmparatorluğu 364 yılında Doğu ve Batı olarak ikiye bölününce gücünü önemli ölçüde yitirdi. İmparatorluk sınırları dışında yaşayan Gotlar, Vandallar, Lombardlar, Franklar, Jütler ve Saksonlar gibi çoğu Germen kökenli "barbar" kavimler Roma İmparatorluğu’na saldırmaya başladılar. Hun saldırıları karşısında Tuna Irmağı’nın güneyine inen Vizigotlar 410
yılında Alarik'in önderliğinde Roma'yı ele geçirdiler. Gotların batı
kolu olan Vizigotlar, daha sonra İspanya'ya yerleşerek burada güçlü bir
krallık kurdular.
Başka bir Germen halkı olan Vandallar da komutanları Genserik'in
önderliğinde, 455'te Roma'yı ele geçirip yağmaladılar. barbar
halklardan sayılan Franklar da batıya doğru ilerleyerek, Fransa'nın
içlerine kadar girdiler. Jütler ve Saksonlar ise, o dönemde Roma’nın
eyaleti olan İngiltere'ye akınlar düzenlediler.
Barbar kavimlerden Ostrogotlar
(Doğu Gotlar) da Roma topraklarını istila ettiler ve İtalya'da bir
krallık kurdular. Ancak bu krallığın ömrü uzun olmadı ve 60 yıl sonra
ortadan kalktı. "Barbar" akınları sırasında İtalya’da kalıcı bir
yönetim oluşamadı. Bizans İmparatoru Jüstinyen, bu siyasal boşluktan
yararlanarak İtalya'yı da imparatorluk topraklarına kattı. Jüstinianos'un 565'te ölümünden sonra, bu kez Lombardlar İtalya'yı istila ettiler.6. yüzyılda Germen kökenli barbar kavimlerden biri olan Franklar Hristiyanlığı kabul ettiler ve günümüzdeki Almanya, Fransa, Belçika, Hollanda, İsviçre ve İtalya'nın
kuzeyini kapsayan toprakları ellerine geçirerek Frank İmparatorluğu'nu
kurdular. Günümüzdeki Fransa'nın adı Germen bir ırk olan Frankların
kurduğu bu imparatorluğa dayanmaktadır.
768 yılında Frankların başına geçen Şarlman bu imparatorluğun sınırlarını en yüksek boyutlarına ulaştırdı. 25 Aralık 800 tarihinde Vatikan'daki San Pietro Bazilikası'nda Papa II. Leon Şarlman'ı imparator ilan ederek 5. yüzyılda
yıkılmış olan Roma İmparatorluğu'nun varisi sayılmasını sağladı. O
zamana kadar Roma İmparatoru ünvanını taşıyan tek hükümdarlar olan
Bizanslılar 812 yılında Şarlman'ın imparatorluk ünvanını istemeyerek
kabullenmek zorunda kaldılar. Şarlman'ın 814 yılındaki ölümünden sonra
Frank İmparatorluğu zayıfladı. 10. yüzyılın ortalarında Germen
hükümdarlarından I. Otto, Şarlman'ın hüküm sürdüğü toprakların çoğunu
ele geçirerek Kutsal Roma Germen İmparatorluğu'nu kurdu. 962 yılında Papa XII. Ioannes I. Otto'ya Roma imparatoru sıfatını verdi.
Bizans İmparatorluğu, Roma İmparatorluğu'nun 395'te Doğu ve Batı olarak ikiye ayrılmasıyla ortaya çıktı. Başkenti Roma olan Batı Roma İmparatorluğu 5. yüzyılda Germen kabilelerince yıkıldı. Merkezi Konstantinopolis (bugünkü İstanbul)
olan ve Doğu Roma İmparatorluğu da denen Bizans İmparatorluğu ise, bin
yılı aşkın süre varlığını sürdürdü. Bizans'ın ortaya çıkışı, Roma
İmparatoru I. Constantinus'un başkenti, Roma'dan bugünkü İstanbul'a taşımasıyla da yakından ilişkilidir.
Bizans İmparatorluğu 7. ve 8. yüzyıllarda doğuda Müslüman ve Pers ordularının saldırısına uğrarken, batıda Slavların
tehdidi altında kaldı. 610'da, Bizans tahtını ele geçiren Herakleios
(Herakleius), Perslerin saldırılarını durdurdu ve başkentin savunmasını
güçlendirdi. Tuna Irmağı'nı geçerek Bizans topraklarına inen Avarlar'ı da yendi. Bu dönemde Araplar İslam dinini yaymak için fetihlere girişmişlerdi. Arap orduları 632'de Suriye ve Filistin'i ele geçirdiler. İskenderiye'nin teslim olmasından sonra Araplar, 642'de Mısır’ın tamamını denetim altına aldılar. 674-678 yılları arasında Araplar birçok kez Konstantinopolis'i kuşattılarsa da ele geçiremediler.
Bizans İmparatorluğu 867-1056
yılları arasında imparatorluğu yöneten Makedonya hanedanı döneminde
altın çağını yaşadı. Makedonya hanedanının kurucusu I. Basileios (867-886), daha önce yitirilmiş olan Anadolu'daki toprakları yeniden imparatorluk sınırlarına kattı. I. Basileios ve ardılı VI. Leon (886-912) dönemlerinde, imparatorluğun hukuk sistemi yeniden düzenlendi. II. Nikephoros Phokas (963-969), Girit ve Kıbrıs'ı yeniden imparatorluğa kattı, Suriye ve Balkanlar'da yeni topraklar ele geçirdi.Başkenti Şam'da bulunan Emevi Devleti daha İslamiyetin ilk yüzyılı olan 7. yüzyılda Kuzey Afrika'nın tümünü eline geçirmişti. 8. yüzyılın
başında Emevi Devleti'nin Kuzey Afrika'daki valisi olan Musa Bin
Nusayr, Emevi Halifesi Velid Bin Abdülmelik'in desteğiyle bir Berberi
kumandan olan Tarık Bin Ziyad'ı Cebelitarık Boğazı'nı geçerek İber Yarımadası'na gönderdi. O zamanlar İber Yarımadası Germen kökenliVizigotların
elindeydi ve başkentleri Toledo kentinde bulunuyordu. Tarık Bin Ziyad
Vizigot kralı Rodrigo'yu ağır bir yenilgiye uğrattı. Vizigot krallığı
parçalandı ve bütün İber yarımadası kısa bir süre içinde Müslümanların
eline geçti.
749'da Emevilerin yıkılmasıyla Şam'dan kaçan Prens Abdurrahman, 755'te İber yarımadasına geçti. 756'da bir devlet kurdu ve kendisi de emir oldu. 929'da III. Abdurrahman halifeliğini îlân etti. 1031'de
halîfenin otoritesi sarsıldı, ülke emirliklere bölündü. 1031'de Âli
beytten olan Hammûdiler hilâfeti devam ettirmek istediler. 1086'da
Abbâdi hanedanından İşbiliye Meliki, Kuzey Afrika Murâbıtlar
İmparatorluğundan yardım istedi. Oradan gelen kuvvetlere 13 Endülüs
meliki de katıldı. Zeleka muharebesinde Hıristiyan orduları imha
edilerek, İspanya'da Müslüman hâkimiyetinin ömrü uzadı.
Elhamra sarayı
1147'de Muvahhidler, Murâbıtları ortadan kaldırdı. Hıristiyanlarla da savaştılar. 1187'de Selahaddin Eyyubi, Kudüs'ü alınca Papa mukaddes savaş îlân etti.1236'da Benî Ahmer, Benî Hud aleyhine Kastil Kralıyla anlaşınca Kurtuba Hıristiyanların eline geçti. 1232'de kurulan Benî Ahmer devleti (Gırnata emirliği) Hıristiyanlarla anlaşarak ayakta durmaya çalıştı. 1469'da
Sultan Ebû Hasan'ın oğlu Muhammed, annesinin teşvikiyle isyan edip
babasını tahtan indirdi. Uzun süre baba ve oğul arasında taht kavgaları
devam etti. Bu durumdan yararlanan Hristiyanlar 1490'da Gırnata'yı kuşatarak yağma ettiler. Sonunda 1492'de Muhammed, Ferdinand'a teslim oldu ve İspanya'da Endülüs devleti ortadan kalktı.
