Amerika Birleşik Devletleri, (İngilizce: The United States of America)
Kuzey Amerika kıtasında 50 eyaletten oluşan federal bir devlet. Kıta
ABD'sinin komşuları, kuzeyde Kanada ve güneyde Meksika'dır. Resmi
kuruluş tarihi 4 Temmuz 1776'dır.
Amerika Birleşik Devletleri; doğuda Atlas Okyanusu'ndan batıda Büyük Okyanus'a kadar 4.500 km genişliğindedir.
Alaska
ve Hawai'yi de içine alan Amerika Birleşik Devletleri'nin 9 milyon
kilometrekareden fazla yüzölçümü vardır. Alaska, Kanada'nın
kuzeybatısındadır. Hawai ise, Büyük Okyanus'ta olup, kıta üzerindeki
Amerika Birleşik Devletleri'nden 3.200 kilometre uzaklıktadır. Alaska
50 eyaletin içinde yüzölçümü en fazla olanıdır. Ülkenin güney tarafında
bulunan Teksas bu bakımdan ikinci sırada gelmektedir.
Kuruluşu
Amerika
Kıtası nın 1492'de Avrupalılarca keşfinden sonra İspanyollar,
Portekizliler, Fransızlar ve İngilizler, buradaki yerli halkların
aleyhine toprak sahibi oldular. İngilizler, Amerika'daki topraklarını
genişlettikten sonra İngiltere başta olmak üzere çeşitli ülkelerden
göçmenler alıp buralara yerleştirerek koloniler kurdular. 18. yüzyıl
ortalarında, bu kolonilerin sayısı 13'e yükseldi ve bu Onüç Koloni,
Amerika Birleşik Devletleri'nin temelini oluşturdu.
Amerika
kıtası insanlar için yeni olanaklar ve yeni bir hayat sağladı. Daha
sonra bu koloni sistemi emperyalizm politikasına dönüştü. İngiliz
kolonileri Birleşik Krallık'a endüstri konusunda hizmet ediyordu,
İngilizler kolonilerden vergi alıyordu. Koloniler zaman içinde İngiliz
devletinden farklı bir kimlik geliştirmeye başladı. Nüfus hızla
büyüyor, tarıma dayalı ekonomi gelişiyor, iş adamları ticari ataklarda
bulunuyordu. Dinsel yapıda da farklılık vardı. Avrupadan gelenler
tutucu bir protestanlık geliştirmişti.
Yönetimleri de
İngilizlerden farklıydı. Kolonilerin her birinde (Pensilvanya
dışında),iki yasama meclisi bulunuyordu. Kolonileri temsil eden alt
meclisin üyeleri mal sahipleri tarafından seçiliyor, Krallığı temsil
eden üst meclis üyeleri ise İngiliz Kralı'nın tarafından tayin
ediliyordu. Kolonilerde yaşayanlar aynı zamanda mahkemeler kurmuştu ve
İngiltere hukuk sistemini uyguluyordu.
1756-1763 yılları
arasında İngiltere'nin Avusturya, Fransa ve Rusya ittifakıyla yaptığı
savaşlar (Yedi Yıl Savaşları), İngiliz maliyesi üzerinde ciddi bir yük
oluşturmuştu.İngiltere mali yükünü gidermek amacıyla yeni vergiler
koyması, Amerika'daki kolonilerin tepkisiyle karşılaştı. Koloniler
yüksek gelirler ödeyip, karşılığında hiç bir şey almamaktan rahatsızdı.
Tütün ihracatına gelen ek vergiyle koloniler, 18. yüzyıl ortalarından
beri kazanmaya hazır oldukları bağımsızlık mücadelesini hayatta
geçirdiler. Savaşın başlarında George Washington, Thomas Jefferson
tarafından kaleme alınan ve özgürlük isteklerini dile getiren Amerikan
Bağımsızlık Bildirgesi'ni yayınladı.
Altı yıl süren savaş
sonunda, George Washington komutasındaki koloni güçleri tarafından
yenilgiye uğratılan İngiltere geri çekilmiş ve 1783 yılında 13
koloninin bağımsızlığını kabul etmiştir. Bağımsızlıklarını ilan eden
koloniler, içişlerinde serbest eyaletlerden oluşan Amerika Birleşik
Devletleri'ni kurmuşlardır (1787). 1789'da Anayasanın tamamlanıp
onaylanmasıyla yeni bir ulus doğdu.
